27 верасьня ў мястэчку Лявонпаль, што на Мёршчыне, прайшло сьвята, прысьвечанае 10-годзьдзю Музея Радзімазнаўства, музея, які стварыў пісьменьнік і грамадскі дзеяч Сяргей Панізьнік пры мясцовым цэнтры культуры і вольнага часу. Да слова сказаць, крыху пазней гэты чалавек адкрыў тут яшчэ і філіал музея, назва якому Хата бабкі Ядзьвіні (а бабка з роду Панізьнікаў). Другою нагодаю, каб сабрацца вялікаю кампаніяй, стала 50-годзьдзе пачатку літаратурнай дзейнасьці Сяргея Сьцяпанавіча.

Сьвяткаваньне пачалося з экскурсіі па музеях. А прадоўжылася ў вялікай зале Лявонпальскага клуба, у якім акурат да ўрачыстасьці разьмясьцілі некалькі выставаў фотаздымкаў, прысвечаных гісторыі мястэчка, графічныя рэканструкцыі мясцовых помнікаў - палацава-паркавы ансамбль графаў Лапацінскіх, якія некалькі стагодзьдзяў валодалі мястэчкам, збудаваная імі ўніяцкая царква, мемарыяльная калона ў гонар Канстытуцыі Рэчы Паспалітай 1791 года; тут былі таксама карціны Валерыя Шчаснага і Аляксандра Аніськовіча, артыкулы пра музей і Лявонпаль у пэрыядычным друку, новыя музейныя набыткі, стэнд, прысьвечаны творчасьці гасцей.

У зале сабраліся ня толькі мясцовыя жыхары, але й госьці з Магілёва, Менску, Віцебска, Дрысы (сёньняшняга Верхнядзьвінска), Мёраў - краязнаўцы Вітаўт Ермалёнак, Антон Бубала, Мікола Півавар, Сяргей Васільеў, Людміла Гагалінская, мастакі Валеры Шчасны і Аляксандр Аніськовіч, галоўны рэдактар раённай газэты "Мёрскія навіны" Леанід Матэленак і намесьнік галоўнага рэдактара "Краязнаўчай газеты" Уладзімір Пучынскі (які родам зь Лявонпаля). Цёплыя словы прыязнасьці й падтрымкі С. Панізьніку і загадчыцы сельскага цэнтра культуры Тацьцяне Кліманскай выказалі намесьнік старшыні Мёрскага райвыканкама Марыя Баніфатава, начальнік аддзела культуры Аляксандр Тронькін, дырэктар раённага метадычнага цэнтра культурна-асьветнай працы Васіль Мядзюха. Зь Менска, у рамках кампаніі "Будзьма беларусамі!", на ўрачыстасьць завіталі ад Саюза беларускіх пісьменнікаў - паплечнік і сябра Сяргея Панізніка Васіль Якавенка, кампазітар, спявак, кіраўнік гурта "План" Андрэй Плясанаў.

Падчас імпрэзы С. Панізьнік адзначыў:

- Самае галоўнае - нашае мястэчка на скрыжаваньні духоўных шляхоў. Некалі нашыя продкі прыйшлі ў гэты куток, пасунулі мяжу плямёнаў, што тут жылі - і цяпер стагодзьдзі гэта нашая зямля. А ў нашых прозьвішчах, тапонімах і адметных мясцовых словах можна знайсьці ўплывы латышоў, фіна-уграў ды іншых народаў, што жылі поруч з намі. Нам шанаваць і памнажаць багатую спадчыну, нам перадаваць яе нашчадкам. Вось шкада, што пакуль ня ўсе бачылі, як азалацілася нашае мястэчка: у адначасьсе тут зьявіліся некалькі мемарыяльных дошак - на графскай афіцыні, што каля палацу, на школе, збудаванай у 1930-х гадох на загад Ю. Пілсудскага і на мемарыяльнай калоне ў гонар Канстытуцыі Рэчы Паспалітай; паўстаў памятны знак таксама ў гонар роду Лапацінскіх, якія тут жылі і зрабілі нямала дзеля ўзвышэньня ў свеце Лявонпаля. Усё гэта стараньнямі мастака Аніськовіча, чые продкі паходзяць адсюль і які захапіўся багатай гісторыяй мястэчка.

Сяргей Панізьнік, Васіль Якавенка і Андрэй Плясанаў падчас імпрэзы

у клубе выступае Андрэй Плясанаў

Марыя Баніфатава і Сяргей Панізьнік

Аляксандр Аніськовіч і Сяргей Панізьнік

Васіль Якавенка

Сяргей Панізьнік і Тацьцяна Кліманская

Выступы як самога гаспадара Музея Радзімазнаўства, так і гасцей чаргаваліся ўрыўкамі з аўдыёзапісаў, зробленымі Сяргеем Сьцяпанавічам у 1960-70 гадах - вясельныя найгрышы і сьпевы людзей, яны ўжо даўно сышлі і засталіся адно ў памяці ды на магнітафоннай стужцы, цяпер ашчадна залічбаванай.

Чым ня рай наш край Прыдзьвінскі -
Нездарма ж пане Лапацінскі
Так натхнёна тут палацы будаваў.
Ажывем. Усё наладзім.
Караням сваім ня здрадзім
Як сьвятыні б хто не руйнаваў.
Наш Лявонпаль - пан адметны,
старадаўні ды шляхетны, -
яму сёння - тысяча гадоў! -

прадэкламаваў у прысьвячэньні краязнавец з Дрысы Антон Бубала. Бадай, і будзе па-Бубалу, калі шчырых рупліўцаў на ніве захаваньня спадчыны і адраджэння жыцця ў нас стане яшчэ больш і калі іх, як цяпер, будуць падтрымліваць землякі ды ўлады.

Імпрэза зрабіла вялікае ўражанне на поўную залу лявонпальцаў і гасцей. 

Лявон Пальскі. (Фота аўтара)