Аўтар: Марына КОКТЫШ, 9 кастрычнiка 2012 г.

За апошнія гады сацыял-дэмакрат Анатоль Ляўковіч і філосаф Вячаслаў Оргіш надрукавалі ў дзяржаўнай газеце "Советская Белоруссия" не адзін артыкул пра тое, што апазіцыя павінна знаходзіць паразуменне з уладай, што трэба, каб хаця б частка апазіцыі трапіла ў парламент ці ў органы ўлады.

Але ў выніку - дуля. 

У парламент ніхто з прадстаўнікоў апазіцыі не трапіў, на працу ў дзяржаўныя органы улады таксама запрашэнняў нікому не даслалі. 

"Народная Воля" пацікавілася, як бачыць сваю далейшую палітычную будучыню Анатоль Ляўковіч? Можа, пасля таго, як яго не прапусцілі ў парламент, ён кардынальна змяніў свае погляды? І ці будзе ў сааўтарстве з філосафам Оргішам па выніках парламенцкай кампаніі прапаноўваць новыя артыкулы дзяржаўнай прэсе?

- Правільна, пакуль што ўсё так, - адказаў Анатоль Іосіфавіч. - Вынік - дуля... Рэзюміруя ўсё гэта, можна сказаць, што ў сістэмны палітычны працэс трапяць толькі самыя моцныя, настырныя і настойлівыя палітыкі.

- Дык ніхто ж нікуды не трапіў...

- Чакайце, я развіваю думку... Патрапіць у сістэмны палітычны працэс пры цяперашняй уладзе вельмі цяжка і складана. І трапяць туды толькі самыя мэтанакіраваныя. Мой вопыт пра гэта сведчыць - я ж шмат гадоў займаюся палітыкай, сустракаўся з шэрагам кіраўнікоў палітычнага кіраўніцтва краіны, але ніхто маім вопытам нават не пацікавіўся. Ні ва ўладзе, ні ў апазіцыі. Апазіцыя - гэта ўвогуле Анатоль Лябедзька, чалавек, які, па сутнасці, прывёў Аляксандра Рыгоравіча ва ўладу....

- У Лябедзькі мы таксама запытаемся, якой ён бачыць сваю палітычную будучыню. Вы пра сябе лепш распавядзіце...

- Я ведаю, што многія апазіцыянеры проста зарабляюць грошы на палітычным працэсе. А калі сітуацыя заўтра зменіцца, чым той жа Лябедзька будзе зарабляць грошы?

- А чым вы будзеце зарабляць? Дарэчы, вы напярэдадні выбараў скардзіліся, што вам на хлеб яшчэ хапае, а вось на сала - не заўсёды...

- Дык я кажу, што сяджу без працы, хаця дацэнт, 25 гадоў выкладаў ва ўніверсітэце і сёння магу гэта паспяхова рабіць, але мяне ў вышэйшыя навучальныя ўстановы не пускаюць. Таму я дакладна ведаю, што пры дэмакратычнай сістэме буду зарабляць свае грошы як прафесіянал, а вось што Лябедзька рабіць будзе - ён што, працаваў недзе, мае навуковую ступень?

- Пакуль ён мае легальную партыю і, наколькі я разумею, атрымлівае хоць невялікі, але заробак.

- Паслухайце, якая там партыя! Гэтую партыю я некалі дапамагаў ствараць! І ўвогуле, якія партыі могуць быць у межах гэтай сістэмы? Па дзесяць чалавек тусоўкі?..

Я адстойваю сваю пазіцыю: мой вопыт сведчыць, што прарвацца ў сістэмны палітычны працэс вельмі цяжка. Сёння ўладзе патрэбна не канструктыўная, не мэтанакіраваная апазіцыя, якая б патрапіла ва ўладу, а прадажная. І ў нас такая апазіцыя ёсць. Вы ж бачыце, што 18 гадоў у нас апазіцыя адна і тая ж. І чым яна займаецца? Ля-ля-тапаля і больш нічога!

- Але ж вы - гэта таксама быццам бы апазіцыя...

- Так, але я тая апазіцыя, якая не корміцца з палітычнага працэсу. Я толькі апошнія пяць гадоў не працаваў, а так ніколі не быў беспрацоўным. Свой хлеб самастойна зарабляў, і свае грошы яшчэ ў партыю ўкладваў. А нашы апазіцыянеры прызвычаіліся не працаваць. Вы паглядзіце, колькі сярод нашай апазіцыі беспрацоўных!

Таму выснова такая: каб патрапіць у палітычны працэс, трэба прапаноўваць нешта канкрэтнае, каб электарат убачыў сапраўды канструктыўную сілу, якая ўносіць прапановы па развіцці грамадства і краіны лепшыя, чым улада. Каб і ўлада да гэтых прапаноў прыслухалася! Ведаю, што розныя прапановы ад палітычных партый, у тым ліку і ад нас, па ЖХГ, па энергазберажэнні дасылаліся ва ўладныя структуры, але калі іх і выкарыстоўваць, то ні словам не намякнуўшы, што гэтыя прапановы ад апазіцыі. Але ўсё роўна добра тое, што хоць нейкія нашы ідэі рэалізоўваюцца.

- А што маеце на ўвазе пад выразам "канструктыўная апазіцыя"?

- Тая, якая прапаноўвае пазітыўныя ідэі для краіны і людзей. Якая нешта можа рабіць, а не толькі гаворыць.

- Анатоль Іосіфавіч, а вы плануеце прапаноўваць свае новыя артыкулы дзяржаўным выданням?

- Я пазіцыю не мяняю. І калі сфармуляваў мэту і паставіў задачу, то буду рабіць усё, каб яе дасягнуць. Другая справа, падтрымае мяне той жа Оргіш ці не: ён жа можа сказаць, што цяпер, Ляўковіч, ты ніхто, бо партыю ў цябе адабралі.

Але мая пазіцыя застаецца непахіснай - я па-ранейшаму за канструктыўныя змены і супраць рэвалюцый (лічу, што нашай краіне яны не патрэбны). Я прапанаваў апазіцыі змяніць стратэгію і тактыку. І я падумаю, што яшчэ трэба прапанаваць, каб апазіцыя стала мацнейшай.

- Карацей, з палітыкі сыходзіць не збіраецеся?

- Канешне, не! У нас зарэгістравана сем сацыял-дэмакратычных партый. Але хто пра іх ведае, хто можа пералічыць хаця б іх назвы і не заблытацца? На мой погляд, патрэбна адпаведная грамадская пляцоўка, дзе абмяркоўвалі б перспектывы, хай нават аддаленыя. І потым, на мой погляд, варта стварыць сапраўдную сацыял-дэмакратычную партыю. Адну, але вельмі моцную. І я вельмі не хацеў бы, каб да нараджэння гэтай партыі спрычынілася толькі наменклатура...

Зараз я стварыў аргкамітэт па фарміраванні Рэспубліканскага грамадска-асветніцкага аб'яднання "Сацыял-дэмакраты за дыялог і кансалідацыю". Некаторыя таварышы прапаноўваюць мне ўзначаліць Цэнтрысцкую партыю Беларусі - такая ідэя ўзнікла падчас парламенцкай кампаніі (праўда, як пісала "Народная Воля", мяне не зарэгістравалі). Я пакуль адказу не даў - думаю...

У ТЭМУ

Пабрацім Вячаслаў ОРГІШ:

"Трэба думаць, што рабіць далей..."

Філосаф Вячаслаў Оргіш ад доўгіх каментарыяў устрымаўся, заўважыў толькі, што "разважаць трэба не над тым, што адбылося, а што рабіць далей".

- Тэма гэта складаная і патрабуе сур'ёзнай прапрацоўкі, заслугоўвае далейшых разваг, - гаворыць Вячаслаў Пятровіч. - Я лічу, што няўдача - не повад, каб ставіць кропку, каб кідацца з адной крайнасці ў другую. Праблема, безумоўна, існуе. Але палітычны працэс усё роўна будзе працягвацца, да гэтага падахвочваюць акалічнасці.

У адрозненне ад Ляўковіча я палітычнай практыкай не займаюся. Мой інтарэс складаецца ў тым, каб тэарэтычна асэнсаваць палітычны працэс і прапанаваць сваё разуменне грамадскасці.

Наша Ніва