Яўген ГУЧОК •

* * *

Чужыя словы мне не трэба:
Хапае ўласных сэнсаў мне,
Што йдуць з падвышанага неба
Ў маёй у роднай старане.

* * *

На гэтай мове уркі не гавораць,
На гэтай мове «Мурку» не пяюць,
На ёй баявікоў не падбухторваюць,
Каманды тэрарыстам не даюць.

Таму яна ў няміласці ў падонкаў,
Яна для іх –– бы дзірка у страсе;
Таму цераз Сусвет па лёдзе тонкім
Яна сябе да Сонца данясе.

* * *

Да мовы трэба дарасці,
А перш –– разумным нарадзіцца,
Прынамсі, тут у Беларусі,
Дзе дяцюкі, і маладзіцы,
Ды і старэча, і малеча
Сядзяць ў духоўным у запеччы.

* * *

Чаму беларуская большасць
Мову не можа сваю палюбіць?
Таму што яна ж –– гэта большасць
Не хоча у вечнасці жыць.

* * *

Ад мовы мы, нібы ад Бога,
Паадмаўляліся –– і вось
З нас прэ і лезе шмат і многа
І губашлёпства і дурносці.

* * *

Матчына мова! –– Пустое то слова…
Глянь, як амаль усе маткі
Збеглі ад роднае мовы,
Збеглі, падмазаўшы здрадаю пяткі.

* * *

Суседу кажу: «Душа мне баліць,
Калі нашу мову бэсцяць»;
А ён у адказ: «Цябе трэ’ лячыць
У Навінках ды іншых падобных месцах!».

* * *

Беларус аб прыгажосці
Роднай мовы мовіць,
Шавініст ужо нажом
Яго ткнуць гатовы.

* * *

Яшчэ і той у Беларусі
Найплённа мову вынішчаў,
Хто ў кар’ерысцкай у спакусе
На ёй пра Леніна вяшчаў.

* * *

Ні адное людскай мовы
Ён не вывучыў, аднак
Цвёрда і навек засвоіў
Знакі гадаў і сабак.

* * *

–– Наўкола гавораць пра што?
–– Ды ні пра што!
–– Чаму так? Мо змова?
–– Бо роднай зракліся мовы!

* * *

Да вёскі ты не апеліруй,
Калі за мову йдзеш на бой,
Бо вёску шчырую у вырай
Пагнаў калгасны сухастой.

* * *

Ахрышчоны ў праваслаўі,
Паспяшаюся ў мячэць,
Калі моваю Прадславы
Будзе там мула гучэць.

* * *

Жыць у Амерыцы?
Ні пры якой умове!
Спачатку хай Масква
Там увядзе сваё двухмоўе.

* * *

Візітная картка ў дарогу ––
Родная наша мова;
Пойдзем мы з ёй да Бога,
Прыйдзем –– з адной умовай ––
Калі пры жыцці карысталіся ёю
Ці згадалі хаця б надмагільнай плітою.

* * *

Наўкол у святле каб жылі,
Каб цёпла было ў студзень,
З глыбінных нетраў зямлі
Здабываюць паліва людзі.

Вось так, трэба думаць, у глыб вякоў,
Каб выжыць, каб апраўдацца,
Народу нашаму зноў і зноў
Да мовы трэба вяртацца.

* * *

І гэта патрэбная ўмова,
Каб свет заставаўся белым ––
Няхай беларуская мова
Сябе пачувае смела!