Стала ўжо добрай традыцыяй каторы год
праводзіць у Беларусі Усебеларускую дыктоўку.
Вось ужо тры гады Усебеларуская
дыктоўка праходзіць і ў мінскім культурна-асветным келубе "Спадчына". У мінулым
2009 годзе яна праводзілася два разы - у сакавіку была прымеркавана да 25
сакавіка - Дня волі ў Мінску і 8 лістапада ў Старадарожскім мастацкім музеі. Прадмову
да дыктоўкі выказаў старшыня клуба А.Я.Белы. Тэксты дыктовак чыталі народная
артыстка Беларусі З.А. Бандарэнка, заслужаны дзеяч мастацтва, рэжысёр
В.Я.Мазынскі, сябры клуба А.І.Валахановіч і Н.С.Сармант.
12 лютага 2010 года ў клубе "Спадчына" была
праведзена чарговая Усебеларуская дыктоўка, у якой прнялі ўдзел каля 50 сяброў
клуба. Тэкстам для дыктоўкі быў выбраны ўрывак з артыкула доктара філалагічных
навук, прафесара А.В.Мальдзіса пра славутага вучонага-беларуса Ігнація Дамейку.
Дыктоўку правяла З.А.Бандарэнка. Тэксты
дыктовак сяброў клуба будуць захоўвацца у Старадарожскім мастацкім
музеі.
Речь чиновника -
это неустанная борьба за стабильность мироздания и за собственное повышение в
профессиональной иерархии общества
Как известно, язык - это мускульный орган хордовых животных, обладающий
высокой степенью подвижности, располагающийся в ротовой полости и
предназначенный для проталкивания пищевого комка в пищевод.
Так же
известно, что чиновники зачастую владеют мускульным органом гораздо лучше, чем
языком. Речь бюрократа всегда высмеивают, и эти злые насмешки отвлекают от
проникновения через язык бюрократа не только в его пищевод, но и в сознание.
Применив же не насмешки, а психолингвистический анализ, можно многое понять о
чиновнике.
Дваццаць год таму — 26 студзеня 1990 года —
Вярхоўны Савет БССР 11-га склікання прыняў “Закон аб мовах”, які павінен
быў спыніць русіфікацыю Беларусі. Яна не толькі не спынена, а
наадварот, пагражае тытульнай нацыі вялікай бядой.
Менавіта аб гэтым з трывогай гаварылі выступоўцы на
канферэнцыі ГА “Таварыства беларускай мовы імя Ф.Скарыны”, прысвечанай
ролі грамадства ў паляпшэнні стану роднай мовы.
Старшыня грамадскага аб’яднання, кандыдат гістарычных навук Алег
Трусаў пачаў сваю прамову з аб’ектыўных лічбаў. Паводле перапісу
насельніцтва 1999 года роднай мовай назвалі беларускую 86 працэнтаў
беларусаў, тое ж самае зрабілі паўмільёна небеларусаў. Згодна з гэтым
павінна была б весціся моўная палітыка дзяржавы... Але яна пайшла ў
адваротны бок. Склалася парадаксальная сітуацыя, калі нават вынікі
сумнавядомага рэферэндуму-95 трэба абараняць ад тых, хто яго праводзіў.
Бо ўведзеная пасля яго “роўнасць” дзвюх дзяржаўных моў — беларускай і
рускай — дала на практыцы амаль поўнае выцясненне і дыскрымінацыю
роднай, заменай яе рускамоўем.
К слову сказать,
это не первая попытка прибалтов ввести низовые слои языка в школьный
оборот.
Несколько лет назад в Эстонии были
рекомендованы в качестве дополнительной литературы
семиклассникам
юмористические сборники: «У банана насморк», «Негр загорает» и «Слон в
холодильнике», содержащие, к примеру, такие «шуточки»:
• Какие
животные распространены в Эстонии больше всего? Ответ: русские. • Почему русские носят соломенные шляпы?
Ответ: на навоз
всегда кладут
солому. • Почему негров хоронят в гробах с двумя
ручками? Потому что
у помоек
всегда
две ручки. • В чем разница между батутом и негром?
Прыгая на батуте,
надо снимать
обувь. •
Как поместить 25 китайцев в одну машину? Бросить туда кусок хлеба. •
Почему армянам всегда везет? Потому что фортуна боится поворачиваться к
ним
задом. •
Что общего у женщины и сигареты? Ответ: перед употреблением и ту и
другую
надо помять. •
Женщина может жить на зарплату в 30 рублей? Может, если она одевается в
кредит и раздевается за наличные.
Начальник отдела по работе с молодежью администрации Октябрьского
района Витебска создал организацию «Русский дом» и открыто выступает
против белорусского языка.
Примерно полгода назад в Витебске было создано
общественное объединение «Русский дом». Возглавил его начальник отдела
по работе с молодежью администрации Октябрьского района Витебска, член
провластного Союза писателей Беларуси Андрей Геращенко. Но известен он
стал не своим творчеством или успехами в работе с молодежью, а благодаря
высказываниям о белорусском языке, независимости страны и нации
белорусов в целом. К примеру, вот что он сказал в интервью российскому
порталу materik.ru относительно белорусского языка:
«Белорусский язык не имеет широкого хождения и
употребления - это, скорее, язык местной «самастойнай» интеллигенции.
Окончательно он был создан в начале прошлого века и является
искусственной смесью различных местных диалектов», - заявил Геращенко.
Декан факультета
междисциплинарного искусства Колледжа инженерных технологий и дизайна
(Израиль) Михаэль Левин рассуждает об архитектурных перспективах
белорусской столицы
Встретиться получилось не сразу.
«Архитектор Левин? А конкретней? Наш Леонид Левин или израильский
гость?» — уточняли организаторы конференции, в которой участвовали
однофамильцы. Михаэль Левин — декан факультета междисциплинарного
искусства Колледжа инженерных технологий и дизайна имени Арье Шенкара. В
Минске он второй раз, но, как считает, наверняка не последний.
- Одна из причин, почему я так люблю архитектуру, - это ее
универсальность, она рассказывает сразу обо всем. Об истории страны,
развитии
общества, что любили люди, что пытались скрыть, в чем нуждались.
Посмотрите на
Берлин: этот город с тысячелетней историей был разделен стеной сорок
лет. С тех
пор прошло 20 лет, а части не срослись. Никакой гид об этом не расскажет
так,
как архитектура.
Если сравнить два крупнейших города Израиля, Иерусалим и
Тель-Авив, можно лучше понять страну. Иерусалим - старый город, один из
старейших на земле, но его современная часть - это мозаика из стилей и
культур.
Тель-Авив - другой. Это первый город в мире, который был почти полностью
построен в современном стиле.
Отвечу сразу тем, кто, чувствую, спросит, почему
я написал по-русски. Хочу, чтобы обязательно прочитали и все те, кто в сегодняшних
условиях “не дружит” с белорусским языком.
Перед
Новым годом Александр Лукашенко решил устроить пресс-конференцию и
ответить на вопросы, волнующие белорусское общество. Затронуты были
самые разные темы: экономика, политика, международные отношения,
таможенный союз, проблемы белорусского языка и даже личная жизнь главы
государства. Некоторые ответы, не скажу, что сильно (слышали и не
такое), но лично меня обескуражили.
Вот А.Липай, руководитель информационного агентства “БелаПАН”, задает
вопрос: “Беларуская мова зараз знаходзіцца ў заняпадзе, у тым ліку
з-за дэфіцыту падтрымкі з боку беларускай дзяржавы. Я прапаную ўвесці
сістэму дзяржаўных грантаў і прэферэнцый для грамадскіх арганізацый,
якія займаюцца моўнымі праблемамі, для беларускамоўных сродкаў масавай
інфармацыі і для беларускамоўных класаў і школ”. Разумная, спокойная, не
дерзкая и не каверзная постановка вопроса. На самом деле, поддерживаем
же мы хоккейных пенсионеров всего мира, создаем условия для их
тренировок и игр, белорусский президент учредил даже специальные призы;
хорошо подкармливаем БРСМ, на всякие базары, ярмарки и фэсты не
скупимся...
У вёсачкi Янукi ў Докшыцкiм
раёне свая цiкавая асаблiвасць: усе тутэйшыя жыхары
маюць прозвiшча Януковiч. Засталося iх цяпер толькi чатыры. Але яны
ўпэўненыя
— не знiкне iх любая вёска! Дарэчы, знакамiты ўкраiнскi палiтык Вiктар
Януковiч
тут не чужы — ягоны дзед родам адсюль: выехаў у Данбас яшчэ да
Кастрычнiцкай рэвалюцыi.
У Данецкай вобласцi ў 1950 годзе нарадзiўся ўсiм вядомы палiтык
Януковiч. У беларускiх
Януках вельмi ганарацца тым, што ягоныя каранi адсюль. І ён, мiж iншым,
пра гэта
не забывае. Наведваў Янукi двойчы: у 2003-м, калi быў прэм'ер-мiнiстрам
Украiны,
i ў 2006-м. I на машыне з вялiкiм картэжам прыязджаў, i на верталёце
прылятаў.
У вёсцы, бадай, усiм прыезджым з задавальненнем паказваюць узгорак, дзе
сеў той
самы верталёт.
Хто жыве ў Януках, якiя ў тутэйшых добрыя навiны,
клопаты? — карэспандэнт "Звязды"
прыехаў да Януковiчаў у госцi.
Да грамадзян, якія адчуваюць сябе беларусамі, да шэраговых сябраў
палітычных партый, грамадскіх арганізацый і рухаў,
Дэкларацыя на права разьвіцьця: "У сувязі з дзеючымі
сур'ёзнымі перашкодамі на шляху разьвіцьця і поўнага самавыяўленьня чалавека і
народаў, звязанных, у прыватнасьці, з адмаўленьнем грамадзянскіх, палітычных,
эканамічных, сацыяльных і культурніцкіх правоў, і лічачы, што ўсе правы
чалавека і галоўныя свабоды непадзельныя і ўзаемаабумоўленыя і што для
садзейнічаньня разьвіцьцю павінна надавацца аднолькавая ўвага і першапачатковае
значэньне ажыцьцяўленьню, садзейнічаньню і абароне грамадзянскіх, палітычных,
эканамічных, сацыяльных і культурніцкіх правоў і што ў выніку гэтага
садзейнічаньня, павага і ажыцьцяўленьне некаторых правоў чалавека і асноўных
свабод ня можа служыць апраўданьнем одмове ў іншых правах чалавека і асноўных
свабодах."
(Рэзалюцыя 41/128 Генеральнай Асамблеі ад 4-га снежня 1986
года.)
В Союзе писателей Беларуси, среди «птенцов чергинцовского гнезда», началась чистка инакомыслящих литераторов.
Отечественная
литературная среда никогда не была “белой и пушистой”. И при советской
власти ее жизнь подстегивали редкие, но все же случавшиеся конфликты с
властью, что, признаться, очень оживляло интерес всего общества к тому
или иному писателю и его произведениям. И в то партийное время
“единства и послушания” не было у литераторов жизни гладкой и
спокойной: шла ежедневная конкурентная борьба между различными
группировками внутри цеха, внутри союза. Но все это воспринималось, как
нормальное течение процесса. Так было!
Но сегодня раскол и травля со стороны государственных инстанций
достигли апогея. Союз белорусских писателей — независимая общественная
организация — распространил свое заявление о преследовании и
беспрецедентном давлении на членов СБП. Обработка людей идет самыми
подлыми методами, мол, выйдешь из союза независимого, вступишь в союз
под руководством Чергинца — издадим книгу. Останешься — полетишь с
работы. Или — или. Кнут или пряник.
Учора на выніковай калегii Мiнiстэрства культуры за 2009 год былi
агучаныя як канкрэтныя поспехi, так i канкрэтныя праблемы.
Калегiя была прадстаўнiчая i цягнулася доўга. На яе сабралiся прадстаўнiкi
ўсiх высокiх дзяржаўных органаў апроч Мiнкульта. А супрацоўнiкi сферы
культуры з'ехалiся з усяе Беларусi. Што важна — казалi пра рэальныя
праблемы, а не пра тое, "як усё добра". Напрыклад, намеснiк старшынi
Магiлёўскага аблвыканкама Валеры Малашка паскардзiўся, што ў краiне
знiкаюць фабрыкi па вытворчасцi музычных iнструментаў — i для музычных
школак ды каледжаў iх замяняюць кiтайскiмi, даражэйшымi i горшымi
па якасцi. Намеснiк мiнiстра культуры Вiктар Кураш прывёў вусцiшныя
прыклады, калi ў вёсцы Ляхавiчы Іванаўскага раёна ўнiкальную драўляную
царкву 1818 года абабiлi сучасным белым сайдынгам, знiшчыўшы выгляд
помнiка архiтэктуры! Альбо бязглуздая перабудова да непазнавальнасцi
iншай драўлянай царквы, 1838 года, у вёсцы Гошчава Iвацэвiцкага раёна.
I такiя выпадкi — ужо не адзiнкавыя... Чыноўнiк заклiкаў мясцовую ўладу
не дапускаць такога бясчынства.
Аднак найбольшую цiкавасць усiх прысутных, безумоўна, выклiкала 47-хвiлiннае
выступленне мiнiстра культуры Паўла Латушкi. Як заўжды, на бездакорнай
беларускай мове спадар Павел казаў...
Шаноўныя, перад вамі спроба адкрытай і шчырай размовы пра найбольш важнае і надзённае, што даўно паўстала і востра стаіць перад нашым народам, цяпер — асабліва, — ратаваць сябе ў супольнасці, у суладдзі, берагчы і развіваць творчы дух народа і нацыі. Я ведаю, што гэтыя словы і тое, што за імі стаіць, дойдзе далёка не да кожнага розуму,...
Памяць народа – перадумова для далейшага яго развіцця ў грамадзянскай супольнасці і выканання ім ролі крыніцы ўлады і крыніцы дзяржаўнасці. Інстытут Нацыянальнай Памяці (ІНП) ёсць грамадзянская ініцыятыва па выяўленні і раскрыцці найвыдатнейшых старонак беларускай гісторыі, абароне этнакультурных каштоўнасцей і выкрыцці злачынстваў супраць свайго народа, калі б яны ні былі ўчыненыя. Ніжэй прыводзяцца і іншыя вытрымкі з палажэння Аргкамітэта...
21 сакавіка 1943 году на шашы Лагойск-Плешчаніцы партызаны абстралялі нямецкую калону. Адным з забітых быў капітан Ганс Вёльке чэмпіён Берлінскай Алімпіяды 1936 году, якому сімпатызаваў Гітлер.У адказ на наступны...
Анатоль Астапенка В статье подвергается критике концепция «древнерусской народности». Наиболее приемлемой, исторически оправданной мыслью об этногенезе белорусов, является концепция балтского происхождения. Предлогается новая парадигма, согласно которой белорусский этнос имеет тысячелетнюю...
Сяргей Панізьнік. "Сьцяг" Сьветлым полем я нясу агнявую паласу: як маланка, нада мной зіхаціць над галавой Сьцяг мой вольны, Сьцяг мой сьмелы, Сьцяг мой...
Яўген Гучок, паэт, публіцыст Ужо 60-т гадоў стала і плённа працуе на ніве беларускага прыгожага пісьменства празаік і публіцыст, інтэлектуал Эрнэст Ялугін. Нарадзіўся ён у 1956 г. на станцыі Асінаўка...
Яўген Гучок, паэт, публіцыст Сёлета (19.11.2016 г.) выдатнаму майстру беларускага слова, гарачаму патрыёту Беларусі, пісьменніку, сябру Саюза беларускіх пісьменнікаў Эрнесту Васільевічу Ялугіну спаўняецца 80 гадоў. Яго творчы, як і жыццёвы, шлях не...
Яўген Гучок 2 сакавіка 2018 года споўнілася сорак дзён, як пайшоў у іншы свет (няма сумневу, што ў лепшы - у нябесную Беларусь) публіцыст, пісьменнік, грамадскі дзеяч Васіль Цімафеевіч...
Валер Дранчук. Слова на разьвітанне Апошні час мы стасаваліся мала. Сустракаліся выпадкова і амаль не тэлефанавалі адзін аднаму. Раней інакш. Наступальна актыўны Васіль Цімафеевіч сыпаў прапановамі, даволі часта запрашаў да сумеснай...
Разьвітаньне адбудзецца 24 студзеня у рытуальнай зале мінскай Бальніцы хуткай дапамогі (Кіжаватава, 58б) з 14:00 да 15:00. Пахаваны пісьменьнік будзе на Заходніх могілках. ...
Ён прысвечаны навейшай гісторыі Рэспублікі Беларусь і асвятляе надзённыя пытанні культуры і нацыянальнага жыцця. У аснову твора пакладзены гісторыі, нявыдуманыя і пераасэнсаваныя аўтарам, падзеі і з’явы апошніх гадоў. Персанажы...
Якавенка, В. Ц. Пакутны век : трылогія / Васіль Якавенка; 2-е выд., дапрац. - Мінск : Выд. ГА «БелСаЭС «Чарнобыль», 2009.- 896 с. ISBN 978-985-6010-30-2. Падобнага твора ў беларускай...
Об истории и современности знаменитого польско-белорусского дворянского рода Радзивиллов «Историческая правда» беседует с князем Матеем Радзивиллом. - Пан Матей, расскажите, пожалуйста, к какой ветви Радзивиллов Вы относитесь? - Все, ныне...
Згодна з легендай, якая ходзіць за акіянам, амерыканскі кантынент адкрыў 500 гадоў таму мораплавацель -- нехта народжаны на нашай зямлі у дзяржаве Вялікім Княстве Літоўскім. Наш зямляк, паэт Янка...
Фільм, зняты Уладзімірам Каравацк ім ў 2007 годзе, аб чытацкай канферэнцыі ў Мінску па кнізе-трылогіі беларускага пісьменніка Васіля Якавенкі "Пакутны век", упершыню апублікаванай у 2006-м годзе. Мантаж відэа ў 2017...
Ён заўжды быў і застаецца чарнобыльцам – ад пачатку нараджэння Зоны. Дзе ў зоне ж адчужэння апынуліся яго родныя Васілевічы. Пасля былі шматлікія падарожжы па забруджаных радыяцыяй раёнах. У 1991-96...
Крывіцкія руны : вып. ІІ, беларускі культурны мацярык у Латвіі. / уклад., прадм., камент. М. Казлоўскага, С. Панізьніка. - Мінск : Кнігазбор, 2017. - 452 с. ISBN 978-985-7180-05-9. У том выбраных твораў «Крывіцкія...
Шмат гадоў назад у газеце "Голас Радзімы" (№ 50-52, 30 снежня 2004 года) была апублікавана гутарка сябра ГА "МАБ" Веранікі Панізьнік з прафесарам факультэта германістыкі і славістыкі ва ўніверсітэце канадскага горада...
Астравецкая АЭС цалкам адпавядае стандартам МАГАТЭ, сцвярджае афіцыйны Менск. Са справаздачаў экспертных місіяў гэтай арганізацыі ў Беларусь, аднак, вынікае іншае. На думку агенцтва, Дзяржатамнагляд Беларусі - няздольны забяспечыць бяспеку...
Конфликт с Россией вокруг цены на энергоресурсы избавит Беларусь от нефтяного проклятья и, если не помешает АЭС, вынудит инвестировать в зеленую экономику и в развитие возобновляемых источников энергии. Как заявил...