У інтэрвію для часопісу Belarusian Review сваё бачанне цяперашняй сітуацыі ў Беларусі і развіцця падзеяў у краіне выказвае старшыня аргкамітэту "Рады Нацыянальнага Адраджэння" Уладзімір Барадач.

Belarusian Review: Як Вы ацэньваеце цяперашні палітычны расклад у Беларусі?

Уладзімір Барадач: У краіне існуе велізарны пратэстны патэнцыял ва ўсіх сферах грамадства. Каля 70% насельніцтва жадае пераменаў. 

Больш за 50% актыўнага насельніцтва гатовыя пры магчымасці пакінуць краіну. Але актыўнасць гэтай масы людзей вельмі нізкая. Па-першае, таму, што няма ў краіне ні адной партыі, якая карысталася б у простых людзей і наменклатурных работнікаў аўтарытэтам. Па-другое, цяперашнія лідэры не здольныя пераадолець ўласныя інтарэсы дзеля дасягнення агульных задачаў, і яны кіраваныя ўладай. Практычна яны стаяць на службе рэжыму. Лідэры дыскрэдытавалі сябе як перад грамадзянамі, так і перад шэраговымі членамі сваіх партый. Але трэба прызнаць, што гэта не вынік дрэннай дзейнасці самой апазіцыі, а добры вынік працы спецслужбаў. Прынцып працы спецслужбаў: «Каб разваліць арганізацыю, яе трэба ўзначаліць». Гэтая праца паспяхова выкананая. У краіне няма аніводнай зарэгістраванай палітычнай партыі (акрамя КХП), кіраўніцтва якой не падкантрольнае спецслужбам. Рэйтынг самых раскручаных палітыкаў малы - у Някляева ён складае 6%, у Саннікава - 5%. Яны дэмаралізаваныя і занялі непапулярную сярод грамадзянаў чакальную пазіцыю. Акрамя таго, іх асяроддзе цалкам дыскрэдытавала сябе пасля прэзідэнцкай кампаніі. Апазіцыя ў тым выглядзе, у якім яна існуе, неабходная Лукашэнку. Разам з гэтым, аўтарытэт набірае новая арганізацыя - аргкамітэт «Рады Нацыянальнага Адраджэння», чые ідэі падтрымліваюць 9,4% насельніцтва. Людзі разумеюць, што сістэму можа перамагчы толькі сістэмная сіла. Патрэбная рэарганізацыя апазіцыі, без чаго ў нас няма шанцаў на ўдзел у грамадскіх працэсах у Беларусі. Неабходна стварэнне не падкантрольнай КДБ сістэмнай структураванай арганізацыі. Рада БНР магла б адыграць у гэтым пэўную ролю. Мы доўга чакаем ад яе адказу. Дзеля гэтага ёсць усе ўмовы.

BR: Ці варта чакаць нейкіх зменаў ад восеньскіх выбараў у парламент?

УБ: Рэжым Лукашэнкі ніколі не пойдзе нават на касметычныя змены сваіх асноваў, у тым ліку і на змены ў парламенцкіх прызначэннях. Ён можа прызначыць туды кіраваных спецслужбамі кандыдатаў ад палітычных партыяў, што створыць бачнасць дэмакратызацыі рэжыму і падставу для прапаганды на ўсе густы. Калі гэтага кроку Лукашэнка цяпер не зробіць, то ён самому сабе нашкодзіць. Бо гэтыя палітыкі стануць ягонымі адвакатамі ў Еўропе і будуць лабіяваць ягоныя інтарэсы. Захад, які фінансаваў гэтых рэжымных "апазыцыянераў" усе гэтыя гады вымушаны будзе іх слухаць. Сам жа кішэнны парламент па сутнасці, як і іншыя інстытуты ўлады ў краіне, не будзе выконваць сваіх функцый. Тут будзе валадарыць воля Лукашэнкі. Парламенцкія псеўдавыбары пацвердзілі толькі няздольнасць нашай апазіцыі. На гэтым мерапрыемстве, як і на прэзідэнцкіх выбарах, спецслужбы не дазволілі выступіць апазіцыі з адзінай праграмай, пазіцыяй. Для выбаршчыкаў заблытаная пазіцыя АГП, «Гавары праўду», руху «За Свабоду» адносна выбараў выглядае двурушнай. Вызначаную пазіцыю занялі толькі «Справядлівы свет» Калякіна і прыхільнікі байкоту. Гэта сведчыць аб тым, што «апазіцыя» яшчэ смяшней будзе паводзіць сябе на прэзідэнцкіх выбарах 2015 года. Яна ва ўгоду Лукашэнку свядома спіць у шапку. Гэтыя гульцы забяспечваюць дыктатару яўку выбаршчыкаў на ўчасткі дзеля палягчэння фальсіфікацыяў. Ні дыктатар, ні гэтая апазіцыя не зменяцца, бо яны сядзяць у адной лодцы.

BR: У свеце нядаўняга беларуска-швецкага дыпламатычнага канфлікту, як Вы ацэньваеце нядаўнія змены на вышэйшым узроўні беларускай улады?

УБ: Дыктатар няслушна ацаніў бясплатную інспекцыю швецкім экіпажам ягоных межаў і гатовасць сістэмы супрацьпаветранай абароны. Замест удзячнасці за выкрытыя недахопы і існую магчынасць пранікнення дронаў на ягоную тэрыторыю, Лукашэнка з перапуду пачаў рабіць аргвысновы. Звольненыя другасная асоба Пахмелкін і некампетэнтны ў сваёй прафесіі Рачкоўскі. Але такія людзі з асабістай каманды сям'і прэзідэнта як міністр абароны Жадобін, ці старшыня КДБ Зайцаў за гэты інцыдэнт, як і за выбухі 2008 і 2011 у Мінску, не адказалі. Прычынай жа пераводу ў Міністэрства замежных справаў экс-кіраўніка Адміністрацыі прэзідэнта Макея, сталася ўзмацненне пазіцыяў і ўплыву дадзенай асобы ў колах наменклатуры Лукашэнкі. Ператрымаў. Час мяняць, бо кампетэнтныя і ўплывовыя асобы заўсёды небяспечныя сярод дурняў. Вось і накіравалі адукаванага Макея да разумнікаў дэмакратаў мяняць дыктатарскія каштоўнасці на эканамічныя прэферэнцыі Еўропы. Але ж нават дальтонікам немагчыма давесці, што чорнае ёсць белым.

thepointjournal.com

Гэты артыкул зьявіўся па-ангельску ў Belarusian Review, Vol. 24, No. 3.