Ігар МЕЛЬНІКАЎ

У сусветнай павуціне перыядычна з'яўляюцца матэрыялы, прысвечаныя пытанням станаўлення і развіцця нацыянальнай самасвядомасці беларускага народа, а таксама праблемам фарміравання ідэалогіі беларускай дзяржавы.

Нядаўна на адным з расійскіх сайтаў чарговае тварэнне выдаў «эксперт» Мікалай Малішэўскі.

(http://regnum.ru/news/1459315.html) (http://ex-press.by/article.php?id=18273). Дадзены твор, проста пранізаны нянавісцю да ўсяго беларускага. Складваецца ўражанне, што аўтар проста ненавідзіць гістарычнае мінулае Беларусі і на дух не пераносіць нацыянальную культуру і мову беларусаў. Найбольш здзівіла тое, што Малішэўскі нараўне з крытыкай работ беларускіх гісторыкаў і публіцыстаў жорсткай абструкцыі падвергнуў многіх дзеючых беларускіх дзяржаўных чыноўнікаў. Яшчэ нядаўна гэты чалавек і сам быў працаўніком ідэалагічнага фронту. Вось ён распавядае аб сваёй працы ў адной з вядучых беларускіх дзяржаўных газет (http://belarus.regnum.ru/news/analitics/1445518.html), а вось наракае, што страціў пасаду загадчыка кафедры ідэалогіі і палітычных навук Акадэміі кіравання пры прэзідэнце Рэспублікі Беларусь (http://news.date.bs/politics_232943.html).

Зусім нядаўна гэты «эксперт» апавядаў аб дасягненнях у галіне дзяржаўнай ідэалогіі, а зараз «прабірае на чым свет стаіць» «беларускую наменклатуру» і афіцыйную вертыкаль улады.

Пакрыўдзіўся, ды і Бог з ім. Горш тое, што ў гэтыя банальныя высвятлення адносін Малішэўскі ўмешвае актуальныя пытанні жыцця сучаснага беларускага грамадства. Напрыклад, трагедыяй для гэтага «гісторыка» з'яўляецца тое, што беларусаў спрабуюць наблізіць да літаратуры айчынных аўтараў, напісанай на беларускай мове. Тут «эксперт» адкрыта супрацьпастаўляе сябе як нацыянальнай інтэлігенцыі, так і дзеючай уладзе. Нагадаю, зусім нядаўна Прэзідэнт Беларусі А. Р. Лукашэнка на сустрэчы з беларускімі літаратарамі адзначыў, што прыйшоў час ставіць перад пісьменнікамі куды больш амбіцыйныя мэты - адрадзіць былую славу беларускай літаратуры і падняць яе на новы мастацкі ўзровень, годны такіх выбітных майстроў, як Якуб Колас, Янка Купала, Максім Танк, Іван Мележ, Іван Шамякін і іншыя.

Не можа перажыць Малішэўскі і тое, што беларускі часопіс «Спецназ», заснавальнікам якога, дарэчы, з'яўляецца газета Адміністрацыі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь «СБ-Беларусь сегодня», публікуе матэрыялы аб розных аспектах нацыянальнай гісторыі Беларусі.

Безумоўна, яму хацелася б, каб на старонках гэтага выдання друкаваліся б матэрыялы аб тым, як «беларускі народ стагоддзямі імкнуўся ва ўлонне матухны Расеі». У гэтым кантэксце дасталося і паважаным беларускім публіцыстам А. Тарасу і В. Дзеружынскаму. Гэтых людзей Малішэўскі банальна абражае, зрэшты, чаму мяне гэта не здзіўляе?! У падобным тоне былы ідэолаг спрабаваў спрачацца і са мной, абмяркоўваючы аспекты гісторыі Заходняй Беларусі ў 1930-х гг.
Найбольш дзікім ў артыкуле Малішэўскага сталі яго выпады ў бок беларускай мовы. Тыя нясмелыя крокі, якія робіць кіраўніцтва беларускага тэлебачання па папулярызацыі матчынай мовы і пашырэнні яе выкарыстання ў сетцы вяшчання, «эксперт» называе палітыкай, накіраванай на раз'яднанне беларусаў і рускіх. Малішэўскаму дрэнна ад таго, што назвы вуліц нашых гарадоў, паказальнікі на дарогах зроблены на нацыянальнай мове.
Тут мне ўспамінаецца Першы міжнародны кангрэс даследчыкаў Беларусі, які прайшоў нядаўна ў Літве. Сярод шматлікіх цікавых дакладаў, прадстаўленых на форуме, варта, вылучыць выступленні прафесара Такійскага універсітэта Макото Хаясака і брытанскага навукоўца Джыма Дынглі. Тэзісы свайго дакладу японец прадставіў на ... беларускай мове, за што быў удастоены заслужаных апладысментаў ад прысутных калегаў. А падданы каралевы Лізаветы, гэтак жа на чыстай беларускай мове распавёў пра сваю працу па стварэнню падручніка беларускай мовы. Прычым брытанец не чытаў тэкст. Ён казаў, уступаў у дыскусію, слухаў пытанні і тут жа адказваў на іх.

«Фантастыка», - так мы, беларускія навукоўцы, якія прыехалі ў Коўна, ахарактарызавалі выступ замежных калегаў. У гэтым кантэксце ўспамінаецца і шведскі дыпламат Стэфан Эрыксан, які першакласна валодае беларускай мовай.

Кантрастам ўсяго гэтага з'яўляецца адкрыта антыбеларускі тэкст Малішэўскага. Што ж, дзіўныя часы надышлі, калі замежнікі проста абагаўляюць нашу мову, а некаторыя з нашых суайчыннікаў мараць яе растаптаць.

Напрыканцы хацелася б працытаваць словы сучаснага беларускага гісторыка, прафесара БДУ, Вячаслава Мянькоўскага, сказаныя ім у перадачы «Время Союза», якая з'яўляецца сумесным праектам расейскага канала ТРО і беларускага Першага канала. Характарызуючы знешнюю палітыку постсавецкіх краін і, перш за ўсё, Беларусі, гісторык падкрэсліў, што, вырашальным фактарам пабудовы знешняй палітыкі незалежных дзяржаў павінна стаць не «стаўленне да Расіі», а стаўленне да сваяго ўласнай лёсу, і да сваіх уласных інтарэсаў.

Цалкам падтрымліваю гэта меркаванне. Мы незалежная краіна, са сваёй гісторыяй, культурай і звычаямі. Нам трэба шанаваць і паважаць суседзяў, як на захадзе, так і на ўсходзе. Але самае важнае і прыярытэтнае - гэта наша незалежнасць і наша нацыянальная ідэнтычнасць.

Першае ў нас ужо ёсць, а над другім трэба працаваць. Поспех у гэтай справе залежыць ад кожнага з нас.

http://arche.by/by/page/blog/7352