Реклама в Интернет     "Все Кулички"
  Мы – нацыя!
 
 
Брама сайта arrow АДВЕЧНАЕ arrow Гістарычны матыў arrow Пра звяз аферыста з прастытуткай: з "братэрскіх меркаванняў"

Пра звяз аферыста з прастытуткай: з "братэрскіх меркаванняў" Друк E-mail
12.08.2011 | 02:39 |
Вадим БЕЛЬЗАЦКИЙВадзім БЯЛЬЗАЦКІ

У рускай нацыянальнай свядомасці, як і ў любой іншай, укаранілася мноства міфаў.

Працэс іх стварэння ніколі не спыняецца, як, уласна, і працэс фармавання нацыі. Міфы фарміруюцца на патрэбу дня для выкарыстання ў дадзены гістарычны момант.

Гаворка пойдзе пра міф, які цалкам сябе дыскрэдытаваў, але не адпрэчаны рускай нацыянальнай свядомасцю па прычыне сталага выкарыстання, - ён патрэбны. Гэта - міф пра братэрства трох славянскіх народаў: беларусаў, украінцаў і рускіх. Вядома, апалагет гэтага міфа расставіў бы народы ў іншым парадку - для яго найважнай і значнай часткай міфа з'яўляўся б пастулат пра тое, што рускі народ ёсць "старэйшы брат" як для беларусаў, так і для ўкраінцаў.

Гаворка пойдзе менавіта пра гэты з дзясятка вялікіх і малых міфаў у рускай нацыянальнай свядомасці, таму што, па-першае, гэты міф гістарычна новы, па-другое, ён раздражняльна хлуслівы, па-трэцяе, ён часта згадваецца да месца і не да месца, па справе і без справы, для ўнутрырасійскага ўжывання і замежнапалітычнага, - так што стаў ужо агульным шаблонам і для многіх ператварыўся ў аксіёму. Па-чацвёртае - з дазволу чытачоў, - асабіста мяне ён даводзіць да шаленства.

Сучасная навука не ведае такой тэрміналогіі і не аперыруе такім паняццем, як "братскость". У сур'ёзным падручніку ці навуковай працы па этнаграфіі, паліталогіі ці гісторыі няма тэрміна "братэрскі". Гэта з вобласці прапаганды, у якой братэрскі народ лёгка і імгненна ператвараецца ў сваю супрацьлегласць. Так здарылася з палякамі. Няма сумневу, што калі б палякі не адлучыліся ад савецкай Расіі і са зброяй у руках не абаранілі сваю незалежнасць, яны таксама былі б залічаны у ранг "братоў". А паколькі гэтага не адбылося, у дзяржавы рускіх паўстаў канфлікт з дзяржавай палякаў са шматлікімі гарачымі эпізодамі, палякі на ролю "братоў" не спадобіліся. Пра што зусім не шкадуюць дагэтуль.

Беларусам і ўкраінцам, у адрозненне ад палякаў, не хапіла гістарычнай удачы, і яны ўвайшлі ў "братэрскі" звяз з рускім народам. Праўда, гэты звяз быў не толькі "братэрскім", але і савецкім, у якім ажно ў воку мітусілася ад братоў і сясцёр. Але ў адрозненне ад усёй «сямейкі», ім не пашанцавала - асабліва таму, што яны этнічна і збольшага рэлігійна блізкія рускім. "Не пашанцавала" не ў тым сэнсе, што гэта паскорыла ці прывяло іх у дзяржаву рускіх, а ў тым, што дапамагло ў русіфікаванні гэтых народаў, у іх культурным заняволенні і навязванні ім рускай мовы.

У Беларусі гэта прыкметна, як нідзе. Я гэта добра бачу, уласна, на прыкладзе сваёй шматнацыянальнай сям'і. Бабуля і дзядуля, нарадзіўшыся ў беларуска-габрэйскім мястэчку і не будучы этнічнымі беларусамі, у якасці роднай мовы выкарыстоўвалі белорусcкую. Габрэі наогул у гэтым сэнсе ў сілу асаблівасцяў сваёй нацыянальнай сітуацыі могуць быць індыкатарам панавальнай мовы і культуры.

Шматлікія класікі беларускай літаратуры (габрэй Змітрок Бядуля, рускі Вікенцій Равінскі) не былі этнічнымі беларусамі, але пісалі па-беларуску менавіта таму, што гэта была асноўная мова зносін народа, часткай якога, прынамсі, у культурным кантэксце, яны з'яўляліся.

Усяго праз пакаленне горад перайшоў на рускую мову цалкам, а вёска, за рэдкім выключэннем, пачала карыстацца "трасянкай". Адукацыя - як вышэйшая, так і сярэдняя - падаваліся ўжо на рускай мове. Мастацкая літаратура на нацыянальнай мове стагнавала, не кажучы ўжо пра навуковую і тэхнічную. Нацыянальна-культурны ландшафт Беларусі да канца ХХ стагоддзя нагадваў месяцовы: ні душы, ні руху, ні нават слядоў папярэдніх нацыянальных эпох. Па сабе памятаю, якое раздражненне і здзіўленне выклікаў урок беларускай літаратуры ў старэйшых класах - вывучэнне зусім не патрэбнага прадмета без шанцаў на карыснае ім ў будучым. Наогул дайшло да таго, што па-беларуску размаўляць было сорамна і лічылася прыкметай нізкага сацыяльнага статуту. Хай прабачаць мне адзінкавыя Захавальнікі нацыянальнай мовы і культуры, якія не рабілі пагоды. Чыста "па-братэрску" ўсё было зроблена! Дзесьці я чытаў пра Авеля і Каіна - там таксама братэрская сувязь не выратавала ад забойства. Праўда, у той кнізе забойца стаў затаўраваны ў пакаленнях, а рускія не каюцца зусім. Іх воклічы пра "братскость" не могуць успрымацца інакш, чым здзекаванне і абяцанне працягваць у тым жа духу.

Нават гэтых культурна-гістарычных падзей хапіла б, каб бегчы ад Расіі, як чорт ад ладана. Калі ж паглыбіцца ў гісторыю, то акажацца, што ў беларускага народа няма ворага не толькі небяспечней, але і больш крывавага. Крывапусканне было павольным, але яно не спыняецца стагоддзямі і ў пакаленнях - рускія не любяць спяшацца, каб не насмяшыць.

У школе кожны як бы вучыў гісторыю і не можа не ведаць пра паўстанне 1794 г. пад кіраўніцтвам Тадэвуша Касцюшкі, патопленым у крыві ўлюбёнцам рускай публікі, нацыянальнам героем Расіі князем Аляксандрам Васільевічам Італійскім, графам Суворавам-Рымніцкім, войскі якога так зверавалі ў Беларусі, а потым у Польшчы, што ўразілі нават рускую грамадскую думку. Пушкінскія радкі пра разню ў Празе - спроба апраўдаць жорсткасць суайчыннікаў:

Певец! издревле меж собою
Враждуют наши племена:
То наша стонет сторона,
То гибнет ваша под грозою.
И вы, бывало, пировали
Кремля позор и плен,
И мы о камни падших стен
Младенцев Праги избивали,
Когда в кровавый прах топтали
Красу Костюшкиных знамен.

Ні словы пра "братэрскія народы" - усё толькі пра адвечную варожасць! Ай ды Пушкін! Ай ды гад печаны!

Потым паўстанне 1830-1831 гадоў, пасля якога апусцелі вёскі і каталіцкія манастыры. Паўстанне 1863 года пад камандаваннем Кастуся Каліноўскага з масавымі публічнымі пакараннямі смерцю ўдзельнікаў і спачуваючых Віленскім генерал-губернатарам Мураўёвым-вешальнікам. 4,5 тысяч чалавек былі асуджаны да павешання, да спасылкі на катаргу і на высылку ў Сібір, накіраваны ў арыштанцкія роты. Колькі палегла на палях бітваў і ў бяссудных растрэлах, цяжка падлічыць. Каля 13 тысяч чалавек улады перасялілі ў аддаленыя губерні Расіі. Між іншым, самы квет нацыі, галоўным чынам людзей адукаваных і актыўных. На іх месца з'явіліся асаднікі - асобы "братэрскія", натуральна.

Спроба стварэння незалежнай беларускай дзяржавы ў 1918 годзе была няўдалай з-за контрдзеянняў Расіі - праўда, ужо савецкай. Дарэчы, пры перамовах з Польшчай у той жа перыяд Масква прапанавала Варшаве абмяняць Усходнюю Беларусь на Заходнюю Украіну, ад чаго Польшча адмовілася. Вось так "па-братэрску" - абмен адных на іншых. Добра яшчэ не на тытунь.

А Слуцкае паўстанне 1920 года, патопленае ў крыві з усёй рэвалюцыйнай бальшавіцкай рашучасцю, як у бальшавікоў было прынята? І гэта прыклады толькі з новай гісторыі.

Стагоддзі варожасці і раптам - "братэрскія" народы? Штосьці тут не тое. Да месца ўспомніць някляеўскіе лыжы. Але "хто старое ўспомніць, таму вока прэч". Гэта правіла, дарэчы, таксама рускія ўвялі.

Спадзяюся, з братскостью мы разабраліся. Як той казаў, пры такіх сябрах - ворагаў не трэба. Калі б камусьці прыйшло ў галаву звесці са свету беларусаў як этнас пад корань, то лепшых выканаўцаў, чым падданыя расійскай дзяржавы, ён і пажадаць бы не мог. Яны займелі такі поспех, што выкаранілі нават гістарычную памяць у людзей, а з ёй і нацыянальныя добрыя якасці. Інакш чым растлумачыць, што частка беларусаў - нават пасля 20 гадоў незалежнасці - гэтай нацыянальнай добрай якасці не шануе і тупа гудзе пра "братскость"? Пад акампанемент беларускіх улад, якія разменьваюць ідэю братэрства, хоць і хлуслівую, на расійскія грошы, газ, нафту, палітычную падтрымку і іншае і тым самым прывучаюць Расію да думкі, што беларусам цалкам камфортна з рускай інтэрпрэтацыяй гісторыі. Пройдзе час, і рускія паспрабуюць канверсаваць уласныя ілюзіі ў нейкія матэрыяльныя набыцці. Так што вельмі небяспечную гульню вядзе Лукашэнка з паплечнікамі, прычым гуляе не на свае, а на казённыя, народныя сродкі.

"Саюз" паміж Масквой і Мінскам у тым выглядзе, у якім ён склаўся, нагадвае інтрыжку паміж шлюбным аферыстам і прастытуткай, "якая разводзіць на каханне". Кожны з парачкі трымае кукіш у кішэні і камень за пазухай. На шчасце ў такім "звязе" разлічваць на поспех не даводзіцца. Як бы Маскве не прыйшлося падлічваць страты, хоць яна ў апошні час быццам бы пачала разумець, што ў партнёра па гульні карты крапленыя.

Незразумелы лагічны ланцужок, калі з бясспрэчнага факта этнічнай блізкасці прыходзяць да высновы пра неабходнасць аб'ядноўвацца, аж да стварэння адзінай дзяржавы. З такім жа поспехам можна прапанаваць блізкім сваякам аб'яднацца ў сям'ю з некалькімі шлюбнымі парамі, сумесна выхоўваць дзяцей і весці агульную гаспадарку. Дзеля прыкладу крывадушна паказваюць нам на Еўропу: маўляў, там аб'ядноўваюцца з меркаванняў выгады. Штосьці мне падказвае, што Расія робіць гэта не з меркаванняў выгады, а зусім па іншых матывах. Інакш бы яна сваю настойлівасць і высілкі, з якімі аб'ядноўваецца з Беларуссю, прыклала б да ўступлення ў НАТА і ў Еўрасаюз.

Выгада - толькі ва ўпакоўцы для тавара зусім іншага роду. Імкненне Расіі пашырацца і прырасці за кошт суседзяў - хранічнае захворванне: невылечнае, стагоддзямі запушчанае і пераўтворанае ў нацыянальную ідэю фікс. Расіі ўсё адно, братэрскія народы праглынаць ці не братэрскія. Яна Казахстан цягне ў гэты новы звяз не менш, чым нас. Проста з Беларуссю атрымала больш поспеху. А дзе не атрымліваецца ціхай сапай, у ход пускаецца сіла - дакладней, пакінутая ад імперскіх часоў частка сілы. Гэта і адцяпванне ад Грузіі Паўднёвай Асеціі і Абхазіі, а ад Малдовы - Прыднястроўскай "рэспублікі", стварэнне там марыянеткавых квазідзяржаў, не прызнаных нікім, апроч самой "гаспадыні". Было б і больш прыкладаў падобных дзей, ды сіл бракуе, але затое ёсць велізарнае жаданне.

Ёсць няўхільнае правіла: з тымі, хто жыве меркаваннямі выгады і рацыяналізму, з усялякімі прайдзісветамі і бандытамі спраў не мець, пазбягаць людзей з благой рэпутацыяй і дрэннай крэдытнай гісторыяй, а калі сітуацыя таго запатрабуе, то грошыкі наперад! У Расіі такая рэпутацыя, што з ёй трэба быць вельмі асцярожнымі ва ўсім. Млявасць і бестурботнасць могуць вельмі дорага абысціся. Па-іншаму - ніяк, бо сабе даражэй! Гарантыя непрыемнасцяў, аж да адабрання пашпарта і да продажу таму-сяму на органы.

Лепш да Расіі ставіцца як да патэнцыйнага ворага, чым як да патэнцыйнага сябра. Гэта адзіная дзяржава з тых, што маюць агульную мяжу з Беларуссю, ад якой можна чакаць у дадзены момант любых, у тым ліку і агрэсіўных дзеянняў.

Пажаданне здароўя і росквіту ў славян - традыцыйны і агульнапрыняты звычай - выказаць сімпатыю і прыхільнасць. Можа, таму ў той часткі беларускай палітычнай эліты, што апошнія 17 гадоў знаходзіцца ва ўладзе і хварэе на "інтэграцыйную хваробу", лозунг апазіцыі "Жыве Беларусь!" настолькі не ў гонары і выклікае прыступы лютасці? Можа, яны там не жадаюць росквіту сваёй краіне? Замест таго, каб прамовіць "Смерць Беларусі", яны на розныя лады спяваюць асану "адзінаму лёсу" і "союзу братских народов". Менавіта таму з такой паспешнасцю нацыянальныя сімвалы былі заменены на нічога не адлюстроўваючыя, апроч прыхаванай нуды па мінулым, атрыбутыку. І знік з герба "светлы рыцар" з дзідай наперавес, які скача ў правілах геральдыкі з Захаду на Ўсход, дзе чакае яго Змей Гарыныч цяпер пры адной галаве, у мінулым двухгаловы, а ў марах ягоных - Горынычавых - шматгаловы.

Ну і хто пасля гэтага "мерзавцы" і "пятая калонна"?..

Хартыя'97
 
« Папяр.   Наст. »
БелСаЭс «Чарнобыль»

КОЛЬКІ СЛОЎ НА БРАМЕ САЙТА :

Народ і нацыя: Колькі слоў на Браме сайта
|


Шаноўныя, перад вамі спроба адкрытай і шчырай размовы пра найбольш важнае і надзённае, што даўно паўстала і востра стаіць перад нашым народам, цяпер — асабліва, — ратаваць сябе ў супольнасці, у суладдзі, берагчы і развіваць творчы дух народа і нацыі. Я ведаю, што гэтыя словы і тое, што за імі стаіць, дойдзе далёка не да кожнага розуму,...
Інстытут Нацыянальнай Памяці (ІНП)
|


Памяць народа – перадумова для далейшага яго развіцця ў грамадзянскай супольнасці і выканання ім ролі крыніцы ўлады і крыніцы дзяржаўнасці. Інстытут Нацыянальнай Памяці (ІНП) ёсць грамадзянская ініцыятыва па выяўленні і раскрыцці найвыдатнейшых старонак беларускай гісторыі, абароне этнакультурных каштоўнасцей і выкрыцці злачынстваў супраць свайго народа, калі б яны ні былі ўчыненыя. Ніжэй прыводзяцца і іншыя вытрымкі з палажэння Аргкамітэта...
Joomla! Ukraine

НАВЕЙШЫЯ ПУБЛІКАЦЫІ :

Хатынь спаліў… былы савецкі афіцэр
Погляд | Гістарычны матыў


21 сакавіка 1943 году на шашы Лагойск-Плешчаніцы партызаны абстралялі нямецкую калону. Адным з забітых быў капітан Ганс Вёльке чэмпіён Берлінскай Алімпіяды 1936 году, якому сімпатызаваў Гітлер.У адказ на наступны...
Выстава фоторабот «На мяжы тысячячагоддзя»
Брама сайта | Галоўнае


4-27.09.2018 г. у фотогалерэі кінатэатра "Цэнтральны" (горад Мінск) адбудзецца выстава фотаработ. Уваход вольны.    ...
ОБ ИСТОКАХ И ВРЕМЕНИ ФОРМИРОВАНИЯ БЕЛОРУССКОГО ЭТНОСА
Погляд | Даследаванні


Анатоль Астапенка В статье подвергается критике концепция «древнерусской народности». Наиболее приемлемой, исторически оправданной мыслью об этногенезе белорусов, является концепция балтского происхождения. Предлогается новая парадигма, согласно которой белорусский этнос имеет тысячелетнюю...
З высокім Сьвятам!
Брама сайта | Галоўнае


Сяргей Панізьнік. "Сьцяг"      Сьветлым полем я нясу агнявую паласу: як маланка, нада мной зіхаціць над галавой                    Сьцяг мой вольны,                    Сьцяг мой сьмелы,                    Сьцяг мой...
Не забаўка і не нажыва
Погляд | Асоба


Яўген Гучок, паэт, публіцыст Ужо 60-т гадоў стала і плённа працуе на ніве беларускага прыгожага пісьменства празаік і публіцыст, інтэлектуал Эрнэст Ялугін. Нарадзіўся ён у 1956 г. на станцыі Асінаўка...
Стваральнік жывых твораў
Погляд | Асоба


Яўген Гучок, паэт, публіцыст Сёлета (19.11.2016 г.) выдатнаму майстру беларускага слова, гарачаму патрыёту Беларусі, пісьменніку, сябру Саюза беларускіх пісьменнікаў Эрнесту Васільевічу Ялугіну спаўняецца 80 гадоў. Яго творчы, як і жыццёвы, шлях не...
"Вялікае сэрца" (прысвечана В.Якавенку)
Погляд | Асоба


Яўген Гучок    2 сакавіка 2018 года споўнілася сорак дзён, як пайшоў у іншы свет (няма сумневу, што ў лепшы - у нябесную Беларусь) публіцыст, пісьменнік, грамадскі дзеяч Васіль Цімафеевіч...
Васіль Якавенка пасьпеў паставіць свой асабісты подпіс пад пэтыцыяй за гавязьнянку
Погляд | Асоба


Валер Дранчук. Слова на разьвітанне Апошні час мы стасаваліся мала. Сустракаліся выпадкова і амаль не тэлефанавалі адзін аднаму. Раней інакш. Наступальна актыўны Васіль Цімафеевіч сыпаў прапановамі, даволі часта запрашаў да сумеснай...
Увечары 22 студзеня 2018 года памёр Васіль Якавенка
Погляд | Асоба


Разьвітаньне адбудзецца 24 студзеня у рытуальнай зале мінскай Бальніцы хуткай дапамогі (Кіжаватава, 58б)  з 14:00 да 15:00. Пахаваны пісьменьнік будзе на Заходніх могілках.  ...
Выйшаў з друку новы раман вядомага пісьменніка і публіцыста В. Якавенкі «Абярэг»
КНІГІ | Навінкі


Ён прысвечаны навейшай гісторыі Рэспублікі Беларусь і асвятляе надзённыя пытанні культуры і нацыянальнага жыцця. У аснову твора пакладзены гісторыі, нявыдуманыя і пераасэнсаваныя аўтарам, падзеі і з’явы апошніх гадоў. Персанажы...
2018
Брама сайта | Галоўнае


...
Васіль Якавенка. «Пакутны век». 2-е выданне.
КНІГІ | Нятленнае


Якавенка, В. Ц. Пакутны век : трылогія / Васіль Якавенка; 2-е выд., дапрац. - Мінск : Выд. ГА «БелСаЭС «Чарнобыль», 2009.- 896 с. ISBN 978-985-6010-30-2. Падобнага твора ў беларускай...
Матей Радзивилл: «Беларусь – очень близкая для меня страна»
Погляд | Гістарычны матыў


Об истории и современности знаменитого польско-белорусского дворянского рода Радзивиллов «Историческая правда» беседует с князем Матеем Радзивиллом. - Пан Матей, расскажите, пожалуйста, к какой ветви Радзивиллов Вы относитесь? - Все, ныне...
Сяргей Панізьнік. Палуба Калюмба
ТВОРЫ | Пісьменнік і час


  Згодна з легендай, якая ходзіць за акіянам, амерыканскі кантынент адкрыў 500 гадоў таму мораплавацель -- нехта народжаны на нашай зямлі у дзяржаве Вялікім Княстве Літоўскім. Наш зямляк, паэт Янка...
Васіль Якавенка: "Пакутны век". Да 10-годдзя выдання
КНІГІ | Нятленнае


Фільм, зняты Уладзімірам Каравацк ім ў 2007 годзе, аб чытацкай канферэнцыі ў Мінску па кнізе-трылогіі беларускага пісьменніка Васіля Якавенкі "Пакутны век", упершыню апублікаванай у 2006-м годзе. Мантаж відэа ў 2017...
Васіль Якавенка: Б’е набатам інерцыя чарнобыльскай безадказнасці!
ДЗЯРЖАВА І МЫ | ПостЧарнобыль


Ён заўжды быў і застаецца чарнобыльцам – ад пачатку нараджэння Зоны. Дзе ў зоне ж адчужэння апынуліся яго родныя Васілевічы. Пасля былі шматлікія падарожжы па забруджаных радыяцыяй раёнах. У 1991-96...
“Крывіцкія руны - ІІ”
КНІГІ | Нятленнае


Крывіцкія руны : вып. ІІ, беларускі культурны мацярык у Латвіі. / уклад., прадм., камент. М. Казлоўскага, С. Панізьніка. - Мінск : Кнігазбор, 2017. - 452 с. ISBN 978-985-7180-05-9. У том выбраных твораў «Крывіцкія...
Глядзець вачыма будучыні
ТВОРЫ | Пісьменнік і час


Шмат гадоў назад у газеце "Голас Радзімы" (№ 50-52, 30 снежня 2004 года) была апублікавана гутарка сябра ГА "МАБ" Веранікі Панізьнік з прафесарам факультэта германістыкі і славістыкі ва ўніверсітэце канадскага горада...
БелАЭС: чаго баіцца МАГАТЭ?
ДЗЯРЖАВА І МЫ | Беларуская АЭС


Астравецкая АЭС цалкам адпавядае стандартам МАГАТЭ, сцвярджае афіцыйны Менск. Са справаздачаў экспертных місіяў гэтай арганізацыі ў Беларусь, аднак, вынікае іншае. На думку агенцтва, Дзяржатамнагляд Беларусі - няздольны забяспечыць бяспеку...
Ярослав Романчук: Беларусь медленно, но верно избавляется от нефтяного проклятья
ДЗЯРЖАВА І МЫ | Экалогія


Конфликт с Россией вокруг цены на энергоресурсы избавит Беларусь от нефтяного проклятья и, если не помешает АЭС, вынудит инвестировать в зеленую экономику и в развитие возобновляемых источников энергии. Как заявил...
Joomla! Ukraine

Новыя каментары :

КОЛЬКАСЦЬ ПРАЧЫТАНЫХ СТАРОНАК 
з 1 снежня 2009 года

КОЛЬКАСЦЬ НАВЕДВАЛЬНІКАЎ САЙТА 
mod_vvisit_counter Сёння 1307
mod_vvisit_counter Учора 1602
mod_vvisit_counter На гэтым тыдні 8139
mod_vvisit_counter У гэтым месяцы 51812