Дзякуй вам... Іван, дзякуй!

Святлана БАЛАШОВА

Кожнаму мігранту, які прыехаў у Беларусь будуць выдаваць па 1000 даляраў?!...

Не паспелі паганарыцца поспехамі якая завяршылася пяцігодкі, разабрацца з «адсоткамі» паляпшэння нашага жыцця па ўсіх параметрах, а трэба пачынаць новую барацьбу за светлую будучыню беларускага народа, прымаючы чарговыя пяцігадовыя планы і праграмы. Вось ужо і новую канцэпцыю Нацыянальнай праграмы дэмаграфічнай бяспекі абмеркавалі ў высокіх кабінетах, і грошы на яе рэалізацыю вылучылі немалыя - 1,5 трыльёна рублёў, і прагнозныя паказчыкі, як у мінулыя савецкія часы, вызначылі. Наперад, выконваць!

Ты, я, ён, яна ...бракуе, аднак!

Нажаль, з кожным годам насельніцтва нашай краіны скарачаецца. Змагацца з гэтымі з'явамі ў новай пяцігодцы мы будзем пры дапамозе падпраграмы, якая, натуральна, уваходзіць у Нацыянальную праграму дэмаграфічнай бяспекі РБ. Яна завецца даволі мудрагеліста - «Аптымізацыя вонкавых міграцыйных працэсаў з улікам нацыянальных дэмаграфічных інтарэсаў». Вось як мудрагеліста назвалі прыцягненне мігрантаў «за кошт прымалага боку».

Канчатковая мэта - забяспечыць у 2015 году дадатнае сальда вонкавай міграцыі - 15 тысяч чалавек. Менавіта такі павінна быць розніца паміж лікам якія прыехалі ў РБ і лікам выбылых з яе за вызначаны перыяд.

За тлумачэннем звернемся да экспертаў. Па іх адзнацы, да сярэдзіны стагоддзя міграцыя будзе заставацца амаль адзінай крыніцай папаўнення насельніцтва і працоўных рэсурсаў Беларусі. У 2008 году сальда міграцыі было дадатным і склала 8 тысяч 145 чалавек. Аднак гэтага не хапіла, каб пакрыць натуральнае змяншэнне насельніцтва - амаль 26,5 тысячы чалавек.

- 10-15 тысяч мігрантаў у год нічога не вырашаць,- сказаў, выступаючы ў Менску, кіраўнік групы па дынаміцы і прагназаванню колькасці насельніцтва з Венскага інстытута дэмаграфіі Сяргей Шчэрбаў. - Каб падтрымаць колькасць насельніцтва Беларусі на тым узроўні, на якім яно знаходзіцца цяпер, на працягу сарака гадоў трэба завезці парадку дзвюх (!) мільёнаў мігрантаў.

Пагодзіцеся, каласальная колькасць, агучаная аўтарытэтным навукоўцам, не проста ўражвае, а трасе! З улікам прагназуемага памяншэння колькасці насельніцтва Беларусі, да 2050 года кожны чацвёрты жыхар сінявокай будзе імігрантам. Але і гэта не выратаванне: галоўны дэмаграфічны паказчык - не колькасць насельніцтва, а дэмаграфічная «нагрузка» краіны пажылымі людзьмі, так што для папаўнення працоўных рэсурсаў колькасць чужаземцаў прыйдзецца ўвесь час павялічваць. Такі шлях стабілізацыі Сяргей Шчэрбаў лічыць тупіковым.

Міжнародныя эксперты ўжо некалькі гадоў раяць беларускаму ўраду не будаваць ілюзій з нагоды прыезджых.

Па-першае, у новых умовах нагрузка на сацыяльныя сістэмы краіны можа апынуцца проста непасільнай. Па-другое, могуць адбыцца вельмі негатыўныя рэчы, калі ў Беларусі пачне дамінаваць чужая культура. Па-трэцяе, абавязкова будзе ісці ўз'яднанне сем'яў імігрантаў, і гэты працэс немагчыма спыніць, таму што інакш гэта будзе расцэньвацца як парушэнне праў чалавека.

Хто прыедзе ў Беларусь?

Па сусветных мерках, міграцыя добрая, калі ў выніку краіна папаўняецца высокакваліфікаванымі кадрамі. З іншага боку, любая звычайная краіна спрабуе прадухіліць уцечку ўласных мазгоў. Нажаль, у апошні час «за груд» з'яжджае ўсё больш і больш працаздольнага і таленавітага насельніцтва Беларусі. Супраць гэтага факту, як той казаў, не папрэш.

- Калі б Беларусь была такой жа багатай, як Катар, яна магла б разлічваць на прыток годных у прафесійным стаўленні мігрантаў, - лічыць Сяргей Шчэрбаў .- Катар - вельмі багатая краіна ў разліку ВУП на душу насельніцтва. Там могуць дазволіць сабе запрашаць прафесіяналаў з усяго свету, чаго Беларусь, нажаль, не можа. Значыць, міграцыя будзе нізкакваліфікаванай.

Але нам усякія там Катары не прыклад! Паводле пяцігадовага «плану па міграцыі», кожнаму замежніку, прыезджаму на "ПМЖ", з гэтага часу будуць выплачваць адначасова 1000 даляраў. Ва ўрадзе занепакоены недахопам працоўных рэсурсаў. Па меркаванні высокіх службоўцаў, далей гэты дэфіцыт будзе толькі павялічвацца, і незанятыя месцы ў эканоміцы могуць заняць як легальныя, так і нелегальныя мігранты. Вось і вырашылі зрабіць гэты працэс кіраваным, каб была выгода, а не страшылка, якую паказваюць па тэлевізары ў рэпартажах пра Еўропу, дзе менавіта нелегальная міграцыя становіцца нагодай для канфліктаў, у тым ліку і на нацыянальнай глебе.

Мяркуецца, што ў Беларусі мігранты будуць «зарэгістраваныя і падкантрольныя», не будуць лічыцца этнічнымі беларусамі, але яны будуць «грамадзянамі з урэгуляваным статутам, а не нелегаламі».

- А што пэўна дадуць мігранты нашай эканоміцы?

- У Расіі падлічылі, што летась мігранты дадалі каля 9% валавага ўнутранага прадукта. Але там лічаць і легальных мігрантаў, і нелегалаў. Сапраўды сказаць, колькі прыносіць адзін мігрант у эканоміку, вельмі складана: усё залежыць ад кваліфікацыі, месцы працы і гэтак далей. Але ёсць і іншыя падлікі. Кожнае незанятае месца ў эканоміцы на працягу года - гэта мінус для бюджэту ў 6 тысяч даляраў - так адказаў на гэта пытанне ў адным з інтэрв'ю начальнік дэпартамента па грамадзянстве і міграцыі МУС Беларусі Аляксей Бягун.

Кіраўнік ведамства лічыць, што да нас у масавым парадку прыедуць грамадзяне з краін СНД, якія і цяпер складаюць большасць усіх мігрантаў. Пераважныя нам жыхары з Казахстана, Латвіі, Літвы: для іх адаптацыі трэба прыкладаць менш высілкаў. Але мы павінны шырока расчыніць абдымкі і для грамадзян іншых кантынентаў, якія выдатна гуляюць у футбол і нараджаюць шмат дзяцей.

Вось так, галоўнае, каб людзі былі добрыя, ужо калі не па крыві браты, але хоць бы па розуме.

Загадчыца сектарам цэнтра па вывучэнні праблем народанасельніцтва і развіцці Маскоўскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Ламаносава Вольга Чудзіноўскіх на канферэнцыі «Развіццё Рэспублікі Беларусь у кантэксце дэмаграфічнай бяспекі» так ацаніла магчымасці прыцягнення працоўных рэсурсаў:

- Міграцыйны патэнцыял Беларусі - гэта краіны Цэнтральнай Азіі, у першую чаргу Ўзбекістан з хуткарослым насельніцтвам, Таджыкістан, Кіргізія і Малдавія. Калі, вядома, іх не перавабіць Казахстан, стварыўшы для імігрантаў прывабныя ўмовы.

Кошт пытання

Такім чынам, атрымаўшы «штуку» баксаў на «душу якое прыязджае насельніцтва», мігранты будуць адаптоўвацца ў Беларусі. Але няма ніякай гарантыі, што новыя грамадзяне «з урэгуляванымі правамі» не знікнуць з канцамі, таму што кантраляваць, куды менавіта выдаткуюцца «пад'ёмныя», ніхто не збіраецца.

Цяпер ідзе праца над механізмам вылучэння грашовай дапамогі мігрантам. Існуе даволі вялікі пералік прадпрыемстваў, якія выпрабоўваюць недахоп адмыслоўцаў. Мігрант можа сам вызначыць, у якім горадзе яму жыць, на якім прадпрыемстве працаваць. Грошы выплацяць толькі пасля пераезду. Мяркуецца, што чалавек гэту суму накіруе на тое, каб перавезці сваю сям'ю ў Беларусь, купіць сабе прадметы першай неабходнасці і дацягне да першай зарплаты. Прызнаецца і той факт, што прыезджым не будзе хапаць кваліфікацыі, і за кошт вылучаных сродкаў можна будзе прайсці перападрыхтоўку.

У дэпартаменце па грамадзянстве і міграцыі лічаць, што беларусы распешчаны: «не жадаюць ісці ў працоўныя і калгаснікі», пераязджаць у іншы населены пункт з-за працы. Назіраецца не толькі востры недахоп нізкакваліфікаванай працоўнай сілы, але і дэфіцыт адмыслоўцаў у будаўнічай галіне і ў сельскай гаспадарцы. Пустуюць вёскі і аграмястэчкі, куды замежнікі прыязджаюць ахвотна, а беларусы - не, так што месцы для жаданых мігрантаў навалам!

«Кітайскі след» у Палессе

Бізнэсмэны з Паднябеснай два гады назад абгрунтаваліся ў вёсцы Шарашова Пружанскага раёна Брэсцкай вобласці, стварыўшы прадпрыемства па гадоўлі пекінскай капусты, агуркоў, дынь і кавуноў. Трэба сказаць, што першая спроба інтэгравацца ў мясцовую сельскую гаспадарку з трэскам правалілася. Сельгаспрадпрыемства, маючы добрыя намеры па забеспячэнні беларусаў вітамінавай агародніннай прадукцыяй, сабрала ўраджай агуркоў з такой колькасцю нітратаў, што ўвесь ён апынуўся на звалцы. Кітайскія «адмыслоўцы», застаўшыся без грошай і працы, не толькі здзяйснялі набегі на гароды мясцовых жыхароў, але і рэзка скарацілі пагалоўе жучак, шарыкаў, мурзікаў і курачак рабых. Страціўшы надзею, распачалі марш-кідок у Менск у надзеі знайсці праўду ў «заступніка-пануючы», але пад Пружанамі былі затрыманы пільнымі міліцыянерамі. «Паўсталых» вярнулі, накармілі і за грошы з мясцовага бюджэту адправілі на радзіму. Па афіцыйнай версіі прадпрыемства збанкрутавалася «з-за няправільнай арганізацыі бізнэсу, няправільна аформленых дакументаў і дрэннага фінансавання».

Зараз шарашоўцы з цікавасцю назіраюць, як рэалізуецца праект «дубль-два». Кітайцы размяшчаюцца на тэрыторыі закінутай вайсковай часткі. У сельскай краме купляюць хлеб, бульбачку і свіныя ногі ў велізарных колькасцях. Мясцовыя жыхары дзейнасць «фірмы» каментуюць спакойна: «Нешта там сабе сеюць-пашуць, можа, што і вырасцець!»

Кіраўніцтва прадпрыемства выканана аптымізму, запэўніваючы, што ў раёне вельмі добрая экалогія, вакол шмат нескарыстанай зямлі, а попыт на гародніну ў спажыўцоў існуе круглы год. Гэтым разам з грашыма ўсё ідзе шчасна: адзін мільён даляраў будзе ўкладзены ў беларуска-кітайскую сельскую гаспадарку. Праўда, пра будаўніцтва аграмястэчка гаворка не ідзе, і капітальныя ўкладанні дастануцца, па ўсёй верагоднасці, прасвяднай пружанскай глебе. Што да адмыслоўцаў, то летась у наяўнасці было каля двух дзясяткаў кітайскіх сяльгасменеджараў, сезонных працаўнікоў меркавалася набіраць з мясцовага насельніцтва.

Да майго вялікага шкадавання, ніякай інфармацыі пра аб'ёмы ўраджая фірмы ў мінулым годзе атрымаць не атрымалася, і ўсе спробы звязацца па тэлефоне са спадарамі кіраўнікамі апынуліся марнымі: месцазнаходжанне кітайскага таварыша невядома, а кіраўнік з нашых увесь час знаходзіцца на нарадзе ў Пружанах...

Менск - Пекін: сяброўства навекі!

Нядаўна Беларусь і Кітай падпісалі кантракты на некалькі мільярдаў даляраў. Гэта так званыя злучаныя крэдыты, гэта значыць сродкі, якія выдаткоўваюцца пад пэўныя праекты. Разам з Кітаем Беларусь будзе да 2012 году вырабляць 2,5 млн штук мікрахвалевак. Будзем будаваць узлётна-пасадкавую паласу ў Нацыянальным аэрапорту да чэмпіянату свету па хакеі 2014 гады, на якой можна будзе прымаць сучасны самалёт А-380. Будзем таксама разам будаваць новыя магутнасці на Бярозаўскім ДРЭС. Да 2014 году ў Менску з'явіцца інтэлектуальная транспартная сістэма, якая ў аўтаматычным рэжыме будзе рэгуляваць працу скрыжаванняў і святлафораў. Мяркуецца, што прапускная здольнасць менскіх вуліц павялічыцца на 25 адсоткаў.

Што да сталіцы, то ўжо праз пяць гадоў на беразе Свіслачы, магчыма, з'явіцца комплекс Чайнатаун - населены кітайцамі квартал - своеасаблівы цэнтр камерцыі, турызму і кітайскай культуры. Другім кітайскім кварталам у Менску, як мяркуецца, будзе жылы мікрараён Лебядзіны. На працягу некалькіх гадоў кітайцы пабудуюць 300 тысяч квадратных метраў жылля (7,5 тысячы кватэр-«адзіднушак» у пераліку). Пакуль невядома, каму і па якой схеме будуць прадаваць гэтыя кватэры, колькі з іх дастанецца кітайскім грамадзянам. Але ў любым выпадку месца для мігрантаў хопіць! Сардэчна запрашаем! Але давайце спачатку сумленна адкажам на пытанне: а яно нам трэба?

Свободные новости плюс

• Артыкул у тэму >