Старшыні Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь С.С.Сідорскаму

Паважаны Сяргей Сяргеевіч!

Мы паслалі Вам (з суправаджальным лістом) Зварот грамадзянскай ініцыятывы "Інстытут нацыянальнай памяці" ад 3 чэрвеня 2009 года з вельмі трывожнай нагоды - крытычнага стану ў функцыянаванні дзяржаўнай беларускай мовы. Ад Вас пакуль адказу не атрымалі. Але ж нам стала вядома, што сваім даручэннем ад 6 чэрвеня Вы запатрабавалі ад Міністэрства культуры і Міністэрства інфармацыі іх прапановы, якія яны павінны падаць у Міністэрства адукацыі з тым, каб апошняе ўжо падрыхтавала для нас комплексны адказ на пастаўленыя ў Звароце пытанні.

На вялікі жаль, Ваша даручэнне не знайшло належнага водгуку. Асноўную місію ў гэтым выпадку Вы ўсклалі на ўстанову, дзейнасць якой у Звароце выклікала самыя сур'ёзныя нараканні.

З Мінадукацыі мы атрымалі ліст ад 19.06.2009 г. за подпісам намесніка міністра К.С.Фарыно. У "межах сваёй кампетэнцыі", зазначае гэты асветнік, "арганізацыі адукацыйнага працэсу на беларускай мове надаецца вялікая ўвага..." І на пяці старонках - агульныя фразы. Такія адпіскі ад Фарыно і Жука мы атрымлівалі раней шмат разоў. А цяпер - зноў! Ні адно з пастаўленых ў Звароце пытанняў не закранута, затое (які паварот!) асвятляецца, вывучэнне нашай мовы ў Польшчы і Літве... Вывад, які нам належыць зрабіць: у нас беларуская мова вывучаецца лепш, чым недзе там, у Літве ці, скажам, у Аўстраліі... Даводзіцца канстатаваць, што ліст высокага міністэрскага чыноўніка і безадказны, і бессаромны.

Міністэрства культуры, між тым, выканаўшы Ваша даручэнне, накіравала ў Мінадукацыі свае прапановы, пра якія мы, праўда, нічога не ведаем. На нашу думку, паважаны Сяргей Сяргеевіч, сваю кампетэнцыю ў вырашэнні надзвычай важных і складаных пытанняў (па адраджэнні і функцыянаванні роднай для 80 працэнтаў беларусаў мовы і нацыянальнай культуры) Вы пераклалі на вельмі кульгавую і несамавітую ў сваёй дзейнасці ўстанову.

На нашу думку, менавіта Урад краіны павінен парупіцца і абмеркаваць Зварот, абмеркаваць прапановы, знайсці ў гэтай крытычнай сітуацыі годнае для Савета Міністраў рашэнне. Мы спадзяемся на гэта.

Ад імя асоб, якія падпісалі Зварот:

Леанід Яўменаў, член-карэспандэнт НАН Беларусі
Радзім Гарэцкі, акадэмік
Аляксандр Вайтовіч, акадэмік
Сцяпан Лаўшук, член-карэспандэнт НАН Беларусі
Арлен Кашкурэвіч, Народны мастак Беларусі
Яўген Сахута, доктар мастацтвазнаўства, прафесар
Васіль Якавенка, каардынатар грамадзянскай ініцыятывы "Інстытут нацыянальнай памяці", пісьменнік

29 чэрвеня 2009 г.

Кантактны тэлефон: 8 029/ 304 40 64