Народнаму мастаку Рэспублікі Беларусі, заслужанаму дзеячу культуры Беларусі, лаўрэату Дзяржаўнай прэміі СССР, ганароваму грамадзяніну г. Слоніма, скульптару Івану Якімавічу Міско 22 лютага гэтага года спаўняецца 80 гадоў.

Свае высокія званні і ўзнагароды юбіляр заслужыў шматгадовай нястомнай працай. Мастаком ён марыў стаць з дзяцінства, у яго рана выявіліся здольнасці да малявання. У цяжкія пасляванныя гады нехапала паперы - тады размалёўваў свежапабеленую печ. Сюжэты напачатку браў з кніжак: партрэт Чапаева, копіі карцін, пейзажы - вось першыя малюнкі. 

Паступіў у Мінскае мастацкае вучылішча. Вучыўся жывапісу, але яму хацелася большай прасторы, аб'ёмнасці. Аднойчы зазірнуў у скульптурны клас і зразумеў - вось яно, прызванне! Перайшоў на скульптурнае аддзяленне, з захапленнем стаў вучыцца ствараць скульптуры. Пасля была яшчэ і Акадэмія мастацтваў, праца ў Дзяржаўным мастацкім музеі Беларусі, удзел у выстаўках і творчых конкурсах, пленэрах. Адна за адной з'яўляліся скульптурныя работы. У творчым супрацоўніцтве са скульптарамі М.Рыжанковым, А.Заспіцкім і архітэктарам А.Трафімчуком быў створаны мемарыял маці-патрыётцы А.Купрыянавай у Жодзіна - работа, якая атрымала шырокую вядомасць, была адзначана Дзяржаўнай прэміяй СССР.

Пачатак касмічнай эры па-асабліваму паўплываў на творчасць Івана Міско. Ён настолькі захапіўся касманаўтыкай, што зрабіў яе асноўнай тэмай усёй сваёй далейшай творчай працы. Скульптурныя партрэты касманаўтаў, кампазіцыі на касмічнуютэму, медалі, барэльефы - іх створана надзвычай многа. Болей ніхто ў свеце не стварыў столькі работ на касмічную тэму. Не дзіўна, што дзяржаўныя заказы на стварэнне бюстаў касманаўтаў-беларусаў П.Клімука і У.Кавалёнка былі прапанаваны менавіта яму. Іван Міско быў запрошаны ў Зорны гарадок, там было зроблена нямала эскізаў да скульптурных партрэтаў касманаўтаў. Калі пачаліся палёты па праграме "Інтэркосмас", Міско стаў ляпіць партрэты замежных касманаўтаў і астранаўтаў, якія ў ёй удзельнічалі.

Касмічная тэма - не адзіная ў творчасці Івана Міско. Ён стварыў нямала партрэтаў прадстаўнікоў самых розных прафесій - канструктара, Героя Беларусі Міхаіла Высоцкага, калегі-скульптара Мікалая Волкава, артыста Мікалая Аўсяннікава, дырыжора Віктара Роўды, фалькларыста Рыгора Шырмы. Нямала і пісьменнікаў: Францыск Скарына, Янка Купала, Якуб Колас, Мікола Аўрамчык, Алег Лойка, Анатоль Іверс, Ніл Гілевіч, Генадзь Бураўкін, Уладзімір Караткевіч, М. Горкі, расійскі пісьменнік Міхаіл Чванаў. Тройчы звяртаўся Іван Міско да скульптурных выяў народнага пісьменніка Беларусі Івана Шамякіна. Спачатку ён зрабіў мемарыяльную дошку, якая ў 2005-м годзе была адкрыта на доме, дзе ён жыў. Потым вылепіў барэльеф у яго гонар. А ў 2009 годзе скульптурны бюст пісьменніка ўвянчаў яго надмагілле. Воблік У. Караткевіча ён увасобіў на мемарыяльнай дошцы, якая была адкрыта ў Ракаве на доме сям'і Рагойшаў, дзе пісьменнік часта бываў. Але асабліва грандыёзная праца была прароблена для далёкага Башкартастана, дзе скульптарам пастаўлены помнік славутаму рускаму пісьменніку Сяргею Аксакаву. Ён быў зроблены ў рэкордна кароткія тэрміны, да чарговых Міжнародных Аксакаўскіх дзён. Бронзавую адліўку па прапанове зямляцтва беларусаў Татарстана вырашана было зрабіць у Казані. Гатовыя формы былі адвезены ў Казань, дзе ў ліцейні таварыства з абмежаванай адказнасцю «Эксперыментальны вытворчы завод (ВКНИИВОЛТ)», якім кіруе беларус Сяргей Паўлавіч Марудэнка, помнік быў адліты ў бронзе і ў верасні 2010 года ўрачыста адкрыты.

Грае Пузыня

Гусляр

Дырыжор В. Ровда

З сынам Коласа

З Вячаславам Рагойшам

З касманаўтамі А.Воўкавым і А.Ляонавым

М.Аўрамчык

Медаль Р.Шырмы

Помнік П.Клімуку

Саліст оперы М.Жылюк

Эскіз помніка Льву Сапегу

Беларусачка

З пісьменнікам Васілём Якавенкам

Свой юбілей Іван Якімавіч сустракае з надзеяй яжыццявіць яшчэ многія задумы. Штодня ён прыходзіць а восьмай гадзіне ў майстэрню, там чакаюць яго станкі з пачатымі скульптурнымі работамі. Яго прынцып - кожны дзень рукі павінны быць у гліне! І ад гэтага прынцыпа не адступаецца. Да сваёй персанальнай выстаўкі, якая адкрыецца ў красавіку 2012 года ў Дзяржаўным мастацкім музеі, ён спяшаецца зрабіць некалькі новых партрэтаў і кампазіцый, завяршае пачатае, пачынае новае. Пажадаем жа яму плёну ў гэтай працы, натхнення і здароў'я!

Міхась Кенька, пісьменнік, літаратуразнаўца.
Здымкі аўтара артыкула і з архіва І. Міско.