Аўтар: Кастусь ВІЛЬКОЎСКІ

Усё, што адбылося ў апошнія гады з Саюзам беларускіх пісьменнікаў, сёння ўяўляецца нейкім пачварным сном. Творчая суполка, у якую некалі ўваходзілі сусветна вядомыя класікі - Янка Купала, Якуб Колас, Максім Танк, Іван Мележ, Васіль Быкаў... - здаецца, згубіла ўсё, што магла нажыць за многія дзесяцігоддзі.

Страчаны Дом літаратара, паліклініка, шматтомная бібліятэка, Беллітфонд, сядзіба з Домам творчасці на Іслачы...  

Чытачы "Народнай Волі" памятаюць і пра гучны канфлікт паміж кіраўніцтвам Саюза і старшынёй Рэвізійнай камісіі Васілём Якавенкам. Ніхто і падумаць не мог, што тыя, хто павінен моцай усяго свайго таленту адстойваць дэмакратыю, свабоду слова, выключаць са складу СБП таго ж прынцыповага і ваяўнічага В.Якавенку.

Першы раз грамадства анямела, калі даведалася, якую форму барацьбы з уладамі абралі кіраўнікі Саюза - замест таго, каб касцьмі легчы, адстойваючы і баронячы Дом літаратара, яны, на здзіўленне, хуценька і ціха вызвалілі пакоі і пад бліскавіцы фотакамер вынеслі на водшыб унікальныя карціны-партрэты тых жа класікаў (многія з якіх, дарэчы, ад захоўвання ў нездавальняючых умовах згубілі сваю каштоўнасць).

І неўзабаве - выключэнне з пісьменніцкіх шэрагаў Васіля Якавенкі. Яго плённасць - у такіх мастацкіх творах, як гістарычны раман "Надлом", эпапея "Пакутны век", у якой падаецца суровая праўда пра трагічны лёс беларускага народа ў ХХ стагоддзі. Ён - вядомы грамадскі дзеяч, які шмат зрабіў для прадухілення экалагічнай катастрофы на Палессі ў 1980-я гады. В.Якавенка з болем успрыняў чарнобыльскую бяду, скіраваўшы свае высілкі на галоснасць і даследаванне архіважных для нацыі праблем. Яго голас чуваць і сярод тых, хто актыўна змагаецца за беларускую мову, гістарычнае адраджэнне Бацькаўшчыны.

Дык ці можна змірыцца з тым, што Васіль Якавенка з-за сваёй апантанасці апынуўся па-за межамі найстарэйшага ў Беларусі творчага аб'яднання? Днямі ў рэдакцыю "Народнай Волі" трапіў калектыўны ліст у падтрымку В.Якавенкі, які быў падрыхтаваны амаль два месяцы таму. Пад ім падпісаліся:

• Сцяпан Лаўшук, доктар філалагічных навук, прафесар, член-карэспандэнт НАН Беларусі, член СБП з 1982 года;
• Леанід Яўменаў, паэт, доктар філасофскіх навук, прафесар, член-карэспандэнт НАН Беларусі, член СБП з 1981 года;
• Арсень Ліс, доктар філалагічных навук, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі (1986), член СБП з 1967 года;
• Адам Мальдзіс, доктар філалагічных навук, прафесар, член СБП з 1967 года;
• Аляксей Рагуля, прафесар культуралогіі, выдатнік народнай асветы, член СБП з 1990 года, сябра Рэвізійнай камісіі СБП у 2006--2011 гадах;
• Лідзія Савік, прафесар кафедры беларускай філалогіі БДУ культуры, член СБП з 1998 года;
• Анатоль Верабей, кандыдат філалагічных навук, дацэнт кафедры беларускай літаратуры і культуры БДУ, член СБП з 1988 года;
• Уладзімір Паўлаў, паэт, празаік, перакладчык, сакратар СПБ у 1980-я гады, член пісьменніцкай арганізацыі з 1962 года;
• Уладзімір Дамашэвіч, пісьменнік, лаўрэат літаратурнай прэміі імя І.Мележа, член СБП з 1962 года;
• Ніна Загорская, паэтэса, член СБП з 1982 года;
• Эрнест Ялугін, пісьменнік, член СБП з 1972 года;
• Уладзімір Халіп, драматург, член СБП з 1995 года;
• Галіна Каржанеўская, паэтэса, драматург, крытык, член СБП з 1976 года;
• Лідзія Арабей, пісьменніца, літаратуразнаўца, кандыдат філалагічных навук, член Саюза пісьменнікаў з 1958 года;
• Сяргей Панізьнік, паэт, перакладчык, член СБП з 1967 года;
• Іван Пташнікаў, пісьменнік, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі імя Я.Колаа (1978), член СБП з 1959 года.

Адрасуючы свой ліст сённяшняму старшыні Саюза беларускіх пісьменнікаў Б.Пятровічу (Сачанку) і Радзе аб'яднання, гэтыя паважаныя ў творчым асяроддзі людзі настойліва прасілі "падаць свой голас за аднаўленне Васіля Якавенкі ў шэрагах Саюза беларускіх пісьменнікаў".

Гэтае пытанне магло вырашыцца 25 верасня. Але, на жаль, пасяджэнне Рады СБП у той дзень не адбылося з-за адсутнасці кворума.

Кажуць, цяжка было сабраць пісьменнікаў, паколькі да глыбокай восені амаль усе яны працуюць на лецішчах. Што ж, дачны сезон вось-вось закончыцца, а значыць, пра разгляд калектыўнага ліста пісьменнікаў і далейшы лёс Васіля Якавенкі чытачы "Народнай Волі", будзем спадзявацца, даведаюцца ўжо праз пару тыдняў.

nv-online.info